Akıllı Telefonsuz Kalma Korkusu: Nomofobi

İnternet’e erişimin hızlı ve kolay hale gelmesiyle akıllı telefonlar hayatımızın vazgeçilmezi oldu. Dünyada yaygınlaşan nomofobi ‘akıllı telefonsuz kalma korkusu’ pek çok Avrupa ülkesinde intihara yol açıyor.

Teknolojinin insan hayatına etkisinin etkisini her geçen gün arttırması birçok avantajın yanı sıra bazı dezavantajları da beraberinde getirdi. İnternetin hızla yaygınlaşmasıyla birlikte akıllı telefonlar hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi.

Nomofobi Bireylerde Endişeye Yol Açıyor

Modern teknolojiler sayesinde İnternet’te sıklıkla kullanıldığı platformların başında gelen akıllı telefonlar artık yanımızdan ayıramadığımız bir öge haline geldi.

Akıllı telefonların; insanlar, gruplar ve toplumların üzerinde davranışları, alışkanlıkları, sosyal bilişi, kişiliği ve ilişkileri değiştiren sosyal ve psikolojik etkileri bulunuyor. Kişinin telefonu her açışı, karşılaşılan her bir beğeni ve olumlu yorum beyin tarafından ödül tepkisi ile karşılaşılmasına neden oluyor.

Bu ödül tepkisine yoğun maruz kalma durumu beyindeki ödül sisteminde soruna yol açabiliyor. Bu, aynı ödülü almak için akıllı telefonu daha sık kullanmayı ve kurcalamaya, hatta akıllı telefonsuz kalma korkusuna yani nomofobiye yol açabiliyor.

Nomofobi’nin Oranı Artmaya Başladı

Nomofobi, İngilizce ‘no mobilephone phobia’ kelimelerinden türetildi. En kapsayıcı ifadesi ile dilimize ‘akıllı telefonsuz kalma korkusu’ olarak geçen nomofobi son yıllarda etkisini ciddi oranda gösteriyor.

Akıllı telefondan mahrum kalmak bireylerde endişeye yol açması sebebiyle Nomofobi, fobiler kapsamında ele alınıyor. Bu fobi yersiz korkular ve bu korkuların oluşturduğu olumsuz zihinsel ve fiziksel durumlar ile ilişkilendiriliyor.

24 Saat Akıllı Telefon Açık Kalmalı Diyorsanız Bu Büyük Bir Sorun

Akıllı telefonların hayatı kolaylaştıran bir sürü imkana sahip olması ve bu kolaylıklara alışmaya yatkın oluşumuz onlara bağımlılığı arttırdı. Nomofobik bireyler, mobil telefondan yoksun olduğunda korku ve kaygı duymaya başlıyor. Sadece bu korku ve kaygıyla kalmayan bireyler, farklı çeşitli belirtilerde göstermeye başladı. Nomofobi kapsamında bireylerde ortaya çıkan bazı belirtiler şunları;

• Sürekli mesaj veya çağrı olup olmadığını kontrol etme
• Kapsama alanı dışı veya kullanımın kısıtlı olduğu yerlerde endişe ve gerginlik duyma
• Telefonu 24 saat açık bırakma
• Yatağa akıllı telefon ile girme

Telefonsuz Kalma Belirtileri Nelerdir?

Akıllı telefonlar ve cihazların hayatımıza girmesiyle onlardan ayrı kalma korusu artık herkesi sarmaya başladı. Akıllı telefondan uzak kalma korkusu nomofobinin 9 belirtisi şu şekilde sıralanabilir;

• Düzenli olarak akıllı telefon kullanmak ve akıllı telefonla gereğinden fazla vakit geçirme
• Bir veya daha fazla mobil cihaza sahip olma istediği. Bu telefonların şarj aletlerini sürekli yanında bulundurma istediği
•  Akıllı telefonunu kaybetme, yakınlarda olmaması, yerini bulamama, kapsama alanı dışında olma, bataryanın bitmesi gibi fikirlerin oluşturduğu endişe.
• Mobil cihazların yasak olduğu yer ve ortamlardan uzak durma çabası.
•  Arama veya mesaj var mı diye sık sık akıllı telefonun ekranına bakma sorununun ortaya çıkması
• Akıllı telefonu 24 saat hiç kapatmama, yatakta akıllı telefon ile uyuma sorunu
• Stres ve endişeye yol açtığı için yüz yüze sosyal etkileşimi çok sınırlı tutma
• Yeni teknolojiler ile iletişim kurmayı tercih etme sorunu
• Akıllı telefon kullanma yoluyla büyük masraflara ve borçlarla karşı karşıya kalma

Problemli Akıllı Telefon Kullanmanın 7 Belirtisi

Nomofobi konsunda problemli akıllı telefon kullanımının psikolojik sıkıntılar ile ilişkisini anlamak üzere son yıllarda yapılan çalışma sayıları ciddi artışlar gösterdi. Bu çalışmalarda problemli akıllı telefon kullanımı arasında ilişkisi bulunan konular şu şekilde sıralandı; 

• Depresyon
• Anksiyete
• Utangaçlık
• Yalnızlık
• Stres
• İçedönüklük
• Duygusal dengesizlik

Sorun Akıllı Telefonda Değil, Problemli Akıllı Telefon Kullanımında

Bu konuda dikkat edilmesi gerekenler konu çalışmaların akıllı telefon kullanımı ile ilgili değil, ‘Problemli’ akıllı telefon kullanımı ile ilgili olması göz önünde bulundurulmalı. olmasıdır. Çünkü  buradaki en önemli sorun tek başına akıllı telefonlar değil, önemli olan kişinin akıllı telefonla nasıl ilişki kurduğu ve kişiliğidir. Tüm nesneler iş görme şekline göre tanımlanır. Yanlış kullanımda hata o ürün veya nesnede değil, tamamen bireylerin yanlış kullanımından kaynaklanır.

Örneğin bir çekicin tanımını incelediğinizde çivileri duvara çakmaya yarayan alet olduğun görürsünüz. Çekici bulan mucit onu yaparken bir gün Ahmet Usta’nın öfkelenip o çekici ortağı Kemal’in kafasına sertçe vurup onu yaralayabileceğini hesaba katmaz. Ahmet Usta öfkeyle çekici ortağının kafasına vurduğunda, çekiç kadar öfke duygusunu da işlevinin dışında kullanmış oluyor. Problemli bir akıllı telefon kullanımına sahip olduğunuzu hissediyorsanız, nomofobi ölçeğinizi kolayca tespit edebilirsiniz.

Nomofobi Ölçeği Nasıl Belirlenir?

Akıllı telefon kullanımınızla ilgili olarak aşağıdaki yer alan sorulara vereceğiniz cevaplara göre nomofobi dereceğinizi öğrenebilirsiniz. Bu kapsamda aşağıdaki sorulara 1’den 7’ye kadar önem sıralamasına göre ‘Kesinlikle Katılmıyorum’ veya ‘Kesinlikle Katılıyorum’ cevabı vermelisiniz.

• Akıllı telefonumdan sürekli olarak bilgiye erişemediği zaman kendimi rahatsız hissediyorum
• Akıllı telefonumdan istediğim her an bilgiye bakamadığımda canım sıkılıyor
• Haberlere, neler olup bittiğine, hava durumuna ve diğer tüm gelişmelere akıllı telefonumdan ulaşamamak beni huzursuz ediyor
• Akıllı telefonumu ve telefonumun özelliklerini istediğim her an kullanamadığımda rahatsız oluyorum
• Akıllı telefonumun şarjının bitmesinden sürekli korkuyorum
• TL ve kontör bitme korkusu veya aylık kota sınırımı aşımı nedeniyle paniğe kapılıyorum
• Telefonum çekmediğinde veya kablosuz Internet bağlantısına erişemediğimde sürekli olarak sinyal olup olmadığını veya kablosuz erişim bağlantısı bulup bulamayacağımı kontrol ediyorum
• Akıllı telefonumu kullanamadığımda, bir yerlerde mahsur kalacağımdan korkuyorum
• Akıllı telefonuma bir süre bakamadıysam, bakmak için güçlü bir istek hissediyorum

Eğer akıllı telefonum yanımda değilse……

• Ailemle veya arkadaşlarımla hemen iletişim kuramayacağım için kaygılanırım
• Ailem veya arkadaşlarımın bana ulaşamayacaklarını düşünerek endişelenirim
• Gelen arama ve mesajları alamayacağım için huzursuzluk hissederim
• Ailemle veya arkadaşlarımla iletişim halinde olamadığım için endişe duyarım
• Birinin bana ulaşmaya çalışıp çalışmadığını bilemediğim için gergin olurum
• Ailem ve arkadaşlarımla olan bağlantım kesileceği için huzursuzluk hissederim.
• Çevrimiçi kimliğinden kopacağım için gergin olurum.
• Sosyal medya ve diğer ağlarda sürekli güncel kalamadığım için rahatsız oluyorum
• Çevrimiçi ağlardan ve bağlantılarımdan gelen güncelleme bildirimlerini sürekli takip edemediğim için kendimi iyi hissetmiyorum
• Elektronik postalarımı kontrol edemediğim için kendimi huzursuz hissederim.
• Ne yapacağımı bilemiyor olacağımdan kendimi tuhaf hissederim

Nomofobi Düzeyinini Belirlemek İçin Puanlama düzeyleri