Kripto para hızlı bir gelişim göstererek yatırımcı ve akademisyenlerin ilgisini çekiyor. Piyasa değeri en çok olan kritpto para Bitcoin işlemlerinde en fazla kayıp Perşembe günü yaşanıyor.
Kripto para piyasası kısa dönemde çok hızlı bir gelişim göstererek hem yatırımcıların hem de akademisyenlerin ilgisini çekti. Kripto para piyasasında en fazla piyasa değerine sahip olan para birimi Bitcoin. Gerek geleneksel finansal piyasaların işleyişinden farklı bir piyasa işleyişine sahip olması gerekse para yaratma sürecinde farklı bir sistemi kullanması yatırımcılar açısından Bitcoin fiyatlarında değişime yol açan faktörleri anlamayı gerekli kıldı.
Kripto Para Bitcoin 2009 Yılında Halka Açıldı
Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Samet Evci, Bitcoin Piyasasında Haftanın Günü Anomalisi başlıklı bir çalışma hazırladı. Çalışmada, Bitcoin fiyatlarında haftanın günü anomalisinin (sapma) varlığının araştırılması amaçlandı. Bitcoin getirilerinde haftanın günü anomalisi, 2013-2019 yıllarına ait günlük fiyatlar kullanılarak asimetrik GARCH modeliyle incelendi.
Kripto para piyasası kısa dönemde çok hızlı bir gelişim gösterdi. Piyasa değeri en çok olan öncü kripto para birimi Bitcoin’in Ocak 2009’da halka açıldı. O tarihten bu yana, çoğunluğu yalnızca bir katsayı olan 550’den fazla şifreli para birimi geliştirildi. Kripto para piyasası yaklaşık 240 milyar dolar büyüklüğe ulaştı. Kripto para piyasasında, yaklaşık yüzde 66 oranla en fazla piyasa değerine sahip kripto para birimi Bitcoin.
Bitcoin’de Her İşlem Blok Zincirinde Yer Alan Blokta Toplanıyor
Bitcoin, para birimlerinin oluşturulmasında ve dağıtımında kriptoptagrafiyi kullanan noktadan noktaya (peer to peer, P2P) bir işlem sistemi. Sistem, Satoshi Nakamoto takma adıyla 2008 yılında yayımlanan “Bitcoin: Peer to Peer Electronic Cash System” başlıklı çalışmayla uygulamaya konuldu. Bu sistemde para transferleri bir noktadan bir noktaya hızlı bir şekilde gerçekleşiyor ve hangi hesaba transfer yapıldığı kayıt altına alınıyor.
Para transferlerine ilişkin tüm kayıtlar blok zinciri olarak bilinen açık deftere kaydediliyor. Bu kayıtlar blok zincirinde saklanmakta ve ağdaki tüm bilgisayarlarla paylaşılıyor. Ağdaki bilgisayarlarla paylaşılan ve doğrulanan her işlem blok zincirinde yer alan bir blokta toplanıyor. Tamamlanan blokların eklenmesiyle blok sürekli büyüyor ve blok zinciri oluşuyor.
Bitcoin fiyatlarında haftanın günü anomalisinin varlığının araştırıldı
Piyasanın işleyişi, geleneksel finansal piyasaların işleyişinden farklı. Bu durum hem akademisyenlerin hem de yatırımcıların ilgisini çekmiş ve Bitcoin piyasasını inceleyen akademik çalışmaların sayısının artmasını sağladı. Bu çalışmaların temel dayanağını Bitcoin piyasasındaki fiyat hareketleri oluşturdu.
Finansal piyasalardaki fiyat hareketleri, o piyasayı anlamak, modellemek ve riski ölçmek için kilit rol oynar. Bunun yanı sıra Bitcoin’in, bir değişim aracı, riskten korunma aracı ve altın gibi değer saklama aracı olarak kullanılabilecek bir para birimi haline gelmesi durumunda; görece yeni bir fin-teknoloji aracının dinamiklerini ve davranışlarını anlamak önemli olacak.
Bu çalışma ile Bitcoin fiyatlarında haftanın günü anomalisinin varlığının araştırılması amaçlandı. Çalışmanın, Bitcoin fiyatlarında takvim etkisinin var olup olmadığını ortaya koyarak, yatırımcının kararlarına yön vermesi, piyasada ortaya çıkan riski yönetmesine katkı sağlaması ve bu piyasada Etkin Piyasalar Hipotezinin geçerliliğini sorgulayarak literatüre katkı sağlaması bekleniyor.
Çalışma asimetrik GARCH modelleri arasında yer alan EGARCH modeliyle yapıldı
Gerek geleneksel finansal piyasaların işleyişinden farklı bir piyasa işleyişine sahip olması gerekse para yaratma sürecinde farklı bir sistemi kullanması yatırımcılar açısından Bitcoin fiyatlarında değişime yol açan faktörleri anlamayı gerekli kılıyor. Bu çalışma ile Bitcoin fiyatlarında haftanın günü anomalisinin varlığının araştırılması amaçlandı.
Çalışmada Bitcoin piyasasında haftanın günü etkisini incelemek için 28 Nisan 2013-22 Kasım 2019 tarihleri arasındaki günlük fiyatlar kullanıldı. Bitcoin fiyatları coinmarketcap.com sitesinden alındı. Çalışma, asimetrik GARCH modelleri arasında yer alan EGARCH modeliyle yapıldı.
Pazartesi, Perşembe ve Pazar günleri Bitcoin’in ortalama getirisinin değişiyor
Model tahmin sonuçları, Pazartesi ve Perşembe günlerinin kukla değişkenlerinin yüzde 1, Pazar gününün kukla değişkeninin ise yüzde 10 önem düzeyinde istatistiki açıdan anlamlı ve negatif olduğunu ortaya koydu. Bu durum Pazartesi, Perşembe ve Pazar günleri Bitcoin’in ortalama getirisinin değiştiğini; bu günlere ait parametre katsayıları da Pazartesi ve Perşembe günlerindeki kayıpların Pazar gününe göre daha fazla olduğunu gösterdi.
Bitcoin piyasasında haftanın günü anomalisinin varlığı, Etkin Piyasa Hipotezinden sapan fiyat oluşumlarının bu piyasada gözlemlendiğini ve piyasasının etkin olmadığını açıklar. Buna göre Bitcoin piyasasında geçmiş dönem fiyat hareketleri kullanılarak geleceğe yönelik öngörülerde bulunabilir.
Bitcoin piyasasında getirilerin belirli günlerde farklılık göstermesi yatırımcıların bu günlerde ortalama getirinin üzerinde ya da altında getiri elde etmesine neden olur. Yatırımcının bu günlerin getiriler üzerindeki etkisini doğru şekilde tahmin etmesi ve buna uygun yatırım stratejilerini belirlemesi halinde piyasa ortalamasının üzerinde getiri elde etmesi ve riskini yönetmesi mümkün olabilir.
Rakamlarla Kripto Para Piyasası
- 2019 yılı sonu itibariyle 550’den fazla şifreli para birimi geliştirildi.
- Kripto para piyasası yaklaşık 240 milyar dolar büyüklüğe ulaştı.
- En fazla değere sahip Kripto para Bitcoin’in piyasada sahip olduğu oran yaklaşık yüzde 66
- Bitcoin’in fiyatı 8000 dolar civarında seyrediyor.
- Bitcoin’i 25 milyar dolarlık piyasa değeri ile Ethereum ve 15 milyar ile Ripple izliyor.
- Kripto para piyasalarında en çok işlem gören beşinci para birimi Türk Lirası.
- Coinmarketcap.com veri tabanında Bitcoin piyasalarında en çok işlem gören para birimleri: ABD Doları Yüzde 55,49, Japon Yeni Yüzde 37,52, Kore Wonu Yüzde 2,96, Euro Yüzde 1,7, Türk Lirası Yüzde 0.83
Kripto paranın geleneksel ödeme araçlarına göre avantajların
- Transfer işlemlerinde ücret ve komisyonların olmaması
- İşlemlerin zaman ve mekan sınırlaması olmadan hızlı gerçekleşmesi
- Herhangi bir düzenleyici otoriteye tabi olmaması
- Fiyat değişimlerinden sağlanan yüksek kazançlar
İlk yorum yapan siz olun