Yapay zekâ her alanda sosyal hayatın vazgeçilmez parçası olacak. TÜBİTAK BİLGEM B3LAB Sorumlusu Mustafa Evcimen, gelecekte yapay zekayı beste yaparken ya da resim çizerken görebileceğimizi söyledi.
Teknolojinin gelişmesi ve hayatımızın her alanına girmesiyle birlikte bloz zincir, big data ve yapay zeka kavramları ile daha sık karşılaşmaya başladı. Yapay zekâ, bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki makinelerin canlı zekâsını simüle ediyor. Yapay zeka, geçmiş tecrübeden anlam çıkartma, genelleme, öğrenme, görüntü/konuşma tanıma gibi belirli görevleri yerine getirme kabiliyeti olarak tanımlanabilir.
TÜBİTAK BİLGEM B3LAB Sorumlusu Mustafa Evcimen, yapay zeka uygulamaları ve gelecekte yapay zekanın yapabileceği iş ve işlemlerle ilgili bir makale kaleme aldı.
Yapay zekayı oluşturan adımlar neler?
Yüksek miktarda verinin hızlı ve iteratif (ardışık) algoritmalarla işlenerek verinin özniteliklerinden ve veri içerisindeki paternlerden (izlek) tanıma ve öğrenme işlemini gerçekleştiren yazılım teknikleri, günümüzde yapay zekâ uygulamalarının en temel örneklerini oluşturuyor.
Yapay zekâ uygulamaları şu adımları içeriyor;
- Verinin düzenli bir şekilde aktığı veri altyapısının oluşturulması
- Verinin üzerinde makine öğrenmesi, derin öğrenme gibi algoritma ve tekniklerle skorlama (değerlendirme, analiz) yapılması
- Elde edilen skorların ilgili senaryolarla belirlenen durumlar için tavsiye/karar verme, teşhis koyma gibi aksiyonların alındığı bileşenlerin geliştirilmesi
BİLGEM Laboratuvarında temel araştırma alanları içinde büyük veri altyapısı kurulması, makine öğrenmesi ve derin öğrenme gibi alanlar ve daha fazlası bulunuyor. Bu araştırma alanları, yapay zekâ uygulamalarının temel tekniklerini ve altyapılarını kapsıyor.
Büyük veri alanında laboratuvar, verinin yığın ve gerçek zamanlı olarak saklandığı ve sunulduğu dağıtık, ölçeklenebilir ve ekonomik altyapılar kurmak ve bu altyapılar üzerinde gerçekleştirilen veri mimarisi, veri mühendisliği ve veri bilimi gibi konularda iç ve dış projeler üretmek gibi faaliyetleri yerine getiriyor.
Yapay zekayı hayatın her alanında görebiliriz
Günümüzde yapay zekânın sağlık sektöründen otonom araçlara, oyun sektöründen finans ve audit alanına kadar pek çok sektörde kullanıldığını belirten Evcimen, “Yapay zekâ çözümleri, genel tanımı itibariyle karar vericinin karar destek kapasitesini artırmayı ve insanoğlunun yaşam kalitesini yükseltmeyi hedefleyen pek çok alanda kullanılabilmektedir.” Dedi.
Yapay zekâ alanında ilk akla gelen uygulama imkânları şu şekilde sıralanabilir:
- Savunma
- Güvenlik
- Tarım ve ulaşımda otonom araç kullanımı
- Akıllı ev ve akıllı şehir sistemleri
- Sağlık
- Turizm
- Habercilik
- Reklamcılık
- Finans ve denetçilik
Bu alanlara ek olarak yapay zekâ teknikleri augmented reality, virtual reality gibi görece yeni çalışmalarla birleştiğinde, simülasyon uygulamaları, oyun uygulamaları gibi çalışmaların da önemli parçaları olacak.
Gelecekte de benzer uygulama alanlarının yanı sıra yapay zekâyı belki yeni bir beste yaparken veya yeni bir resim çizerken görebileceğimizi belirten Evcimen, “Sağlıkta teşhis ve tedavi noktasında eskisinden çok daha fazla yapay zekâ destekli araçların kullanıldığına şahit olacağız. Yapay zekâ uygulamalarının ileride yaşam kalitesini artıracak her alanda sosyal hayatın vazgeçilmez parçası olacağını diye düşünüyorum.” Diye konuştu.
BİLGEM B3LAB Çalışma Alanları Nelerdir?
Bilgem B3LAB olarak yeni nesil yapay zekâ yazılım çerçeveleri ve mimarileri üzerinde çalıştıklarını ifade eden Evcimen, bu çalışmaların kapsamını şu şekilde sıraladı: “Data pipeline oluşturma, feature engineering, analitik katmanlar gibi alanlarda açık kaynak teknolojilerini baz alan framework, toolset, ürün ve servis geliştirme çalışmalarımız bulunmaktadır.”
B3Lab’ın iki ‘B’si zaten “Bulut Bilişim”e tekabül ettiğini ve çalışmalarının önemli bir bölümünü de açık kaynak Bulut teknolojileri üzerinde çalışmak oluşturduğunu ifade eden Evcimen, “Laboratuvarımızda, Openstack başta olmak üzere çeşitli containerization çözümleri ve mimari modeller üzerinde çalışmalar yapılıyor. Günümüzde bulut ortamı her türlü yazılım ürünlerinin ve çözümlerinin “As a Service” sunulabileceği bir ortam sağlıyor. Bizim de bu alanda AIaAS veya MLAaS diye tanımlanabilecek; Yapay Zekâ ve Makine Öğrenmesi Hizmetleri şeklinde ifade edebileceğimiz framework ve uygulamaların geliştirilmesi gibi bir misyonumuz var.” Açıklamasında bulundu.
Askeri Amaçlı Yapay Zekâ Uygulamaları
Modern orduların veri ile ilgili problemleri, şirket ve hükümetlerin genel olarak karşı karşıya oldukları zorluklarla benzer. Genellikle gerekenden fazla veri bulunuyor ve bu verileri yeterince hızlı işlemek zordur.
Bilgiyi işlemek maksadıyla geliştirilen dar kapsamlı yapay zekâ uygulamaları, insan işgücünün daha üst seviyeli görevlerde kullanılmasını sağlayan, veri yorumlama sürecini hızlandırma potansiyeli sunuyor. Örneğin Birleşik Devletler ordusu tarafından yürütülen Maven Projesinde, insansız gözlem dronlarından alınan görüntülerin, daha hızlı yorumlanmasını sağlayacak algoritmaların kullanılması araştırılıyor.
Veri toplama alanında yapılan çalışmalarla ilgili bir diğer örnek ulusal istihbarat veri tabanlarıdır. Bu verilerin analizi için büyük veri, makine öğrenmesi ve yapay zekâ tekniklerinden yararlanılıyor. Örnek vermek gerekirse benzer bir yaklaşımla NSA, Skynet adını verdiği bir yapay zekâ uygulaması ile şüphelinin telefon çağrısı konumu ve telefon çağrı kayıtlarındaki meta verileri kullanarak fiziksel hareketlerindeki ve iletişim alışkanlıklarındaki şüpheli davranışları tespit etmeyi hedefliyor.
Yapay zekayı askeri robotlarda görebiliriz
Bankalara terör finansmanı amacıyla gerçekleştirilen para transferlerini tespit edebilmek, terörle mücadelede çevrimiçi içerik izleme ve analiz araçları vasıtasıyla terörist propaganda faaliyetlerini tespit etmeye çalışmak gibi farklı alanlarda da yapay zekâ teknikleri kullanılıyor.
Yapay zekâ destekli veri analizi çalışmalarının yanı sıra yapay zekâ tarafından desteklenen deniz, kara ve hava araçları, insansız hava araçları, askeri robotlar gibi alanlarda da oldukça ciddi gelişmeler bulunuyor. Otonom sistemlerin ve yapay zekânın kullanımıyla yeni askeri yaklaşımlar ve taktikler mümkün oluyor. Tabi bu sistemlerin geliştirilmesinde kullanılan yapay öğrenme yöntemleri ve kullanılan veri setleri çok önemlidir, başka sektörlere göre hatalı öğrenmenin doğuracağı sonuçlar çok daha kritik öneme sahip.
İlk yorum yapan siz olun