Çin’de 2019 yılının son günlerinde başlayan, dünyaya yayılıp pandemiye dönüşen Coronavirus nedeniyle havacılık sektörü büyük sıkıntı yaşamaya başladı. Ülkemizde yaşanan zararının 120 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
2019 yılı Aralık ayın’ın son dönemlerinde ortaya çıkan Çin merkezli Coronavirüs , Sars, Mers, Ebola türü virüslerine nazaran yayılımı ve ölümcül boyutları çok daha güçlü. Bu virüs, kısa sürede dünyanın kabusu diyebileceğimiz yeni bir pandemiye dönüştü. Bunun sonucunda dünya bu virüse hazırlıksız yakalanıp global boyutta içe kapanma(izalasyon) nedeniyle yoğun bakım sürecine girdi.
Salgının küresel ölçekte yarattığı izolasyon, dünya genelinde dolaşım kısıtlamalarının getirilmesine neden oldu. Bu kısıtlılık global ticareti sekteye uğrattığı gibi hava trafiğininde’de bu sekteden nasiplenmesine sebep oldu. Hava trafiğinde yaşanan bu gelişmeler, bu alanda hizmet veren hizmetleri ve yan kuruluşları’da her açıdan, olumsuz olarak etkiliyor.
Pandemi ile Havacılık Sektörü Zor Günler Yaşıyor!
Pandemi öncesinde hava trafiğinde senelik bazda önemli artış oranlarını yakalayan birçok uluslararası havayolu şirketleri bulunuyor. Özellikle Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü(SHGM) yetkilileri tarafından Türkiye için 2018 yılı faaliyet raporunda hava trafiği istatistikleri gözlemlendi. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yolcu sayısının rakamsal olarak milyonları ifade ettiği 210 milyonu aştığı vurgulandı. Sektör cirosunun yaklaşık olarak 110 milyar dolar civarında gelir elde ettiği belirtildi. Sivil havacılığın bu yıllarda büyüme yolunda o tarih itibariyle geçmiş son 10 yıl içeresinde büyük mesafeler kat ederek yıldızlaştığı deklare edildi.
Fakat 2019’un son dönemlerinde özelikle Çin’de başlayarak beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan salgın, hem dünya genelinde hemde Türkiye’ de seyahat kısıtlamalarına neden oldu. Bu nedenle Hava trafiğinde büyük kayıplar yaşandı. Bu ağırlaşmış durum havacılık sektöründe iş yapan birçok uluslararası Hava yolu firmasının zarar etmesine neden oldu. Ayrıca uçaklarında kapasite kullanım oranlarında büyük bir azalışa neden oldu. Bu kaybın rakamsal olarak şu an Türkiye noktasından bakıldığında maliyeti 120 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
Havacılık Sektörünün zararı 113 milyar dolar
Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) koordinatörü Rahmi Demirci, “İnternational Air Transport Assocation (IATA) tarafından yapılan iyimser tahminde Havayolları gelir kaybının yaklaşık olarak 63 milyar dolar en kötümser durumun 113 milyar dolarla ifade edildi.” dedi. Demirci, yolcu kayıplarının yaklaşık yüzde 11 ila yüzde 19 arası olduğu konuşulduğunu söyledi.
Demirci, Dünya Gayri Safi Milli Hasılası(GSMH) 0,5 ile 1,5 oranları arasında gerilemeye mahruz kalacağını ifade etti. Havayolları talep azalışı nedeniyle seyrülsefer sayılarında düşüşe geçtiğini anlatan Demirci, “Bu durum şuan giderler olarak karşımıza çıktı. Aylık maliyeti 110-130 milyon dolar civarında olan Türkiye’de havacılık sektöründe gelir kaybının 100-120 milyon dolar civarında.” görüşünü sundu.
Havacılık Sektörünü Daha Zor Günler Bekliyor
Turizm Yazarları Ve Gazeteciler Derneği (TUYED) Başkanı Musa Alioğlu ise “Pandeminin havacılık sektöründe büyük bir kriz yarattı. Birçok ülkede havayolu firmaları, uygulanan sıkı karantina nedeniyle durumlarını stabilize etmek adına yeniden gözden geçirdi.” ifadelerini kullandı. Yaşanan sefer iptalleri nedeniyle ihtiyaç fazlası görülen uçakların yerde beklettiğini ifade eden Alioğlu, “İflas İngiliz özel havayolu şirketi Flybe’de yaşandı. Sonrasında sırasıyla Alman hava devi Luftansa’nın uçuş filosunda bulunan 770 uçaktan yaklaşık 150’sinin uçuşa dahil etmediği ve Amerikan havayolu şirketlerinin birçok ülkeye olan uçuşlarını askıya alarak sefer iptallerini gerçekleştiriyor.” şeklinde ifade etti.
Covid-19 korkusu tüm havayolu firmalarını endişeye sürüklüyor. Bu nedenle Luftansa Hava Yolları kapasitesinin yaklaşık yüzde 25 denk düşen 7 bin 100 uçuşu iptal etti. Bununla beraber British Airways ise İtalya bölgesinden yaşanan salgın boyutlarının belirsizliği sebebiyle bu ülkeye olan uçuşları şimdilik süresiz olarak askıya aldı. Easyjet ve Ryan air’de aynı şekilde bu ülkeye olan uçuşlarını iptal etti. Amerikan Airlines şirketi domestik uçuşların yaklaşık yüzde yüzde 7,5 oranında ertelendiğini duyurdu.
Pandemi’nin Nasıl Oluştuğu Gerçeği Ve Geleceği
Salgının küresel boyutlara ulaşmasıyla havacılık sahasını, istihdam ve personel yönüyle de olumsuz etkiliyor. Birçok havayolu firmaları pilot ve kabin görevlisi alımlarını şimdilik askıya aldı. Bünyesinde azalan uçuş kapasiteleri ve iptallerden dolayı personeli ücretsiz izne çıkardı. Bir kısmınında işine son verdi.
Asya pasifik bölgelerinde şirketlerin ciro kaybı yaklaşık 30 milyar dolar civarında olduğuÇinli şirketlerde şimdilik pilot transferlerini durdurdu. Havayolu şirketlerine bağlı bazı küçük kuruluşlarında gördükleri zarar nedeniyle iflas ettiği konuşuluyor.
Çin’ de başlayıp tüm dünyayı etkisi altına alan Covid19’un başlangıcıyla ilgi çeşitli spekülatif haberler ortaya atılıyor. Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ) salgının Çin’deki Wuh’an viroloji enstitüsüne yaklaşık 300 metre uzaklıktaki hayvan pazarından çıktığı dile getirildi. Virüsün doğal yollarla bulaştığı ancak Amerika Birleşik Devletleri tarafından salgının, viroloji enstitüsünde çalışma kazasından dolayı çıktığını ve ellerinde bazı kanıtlar olduğunu belirtildi. Çin ise bu iddiaları kesinlikle kabul etmediğini ve asılsız olduğunu açıkladı.
Birçok bilim adamı küresel pandeminin süresiyle ilgili farklı açıklamalar yapıyor. Kimisi salgının uzun dönem aramızda kalacağıyla ilgili bilgi verdi. Diğerleri salgının mevsimsel olduğu belki 2 sene süreceği yada kendiliğinden mutasyona uğrayarak etkisini yitireceği şeklinde görüş belirtti. Aşı üretimiyle ilgili çalışmalar’ da aşının çıkış tarihi için 2021 yılının Ocak ayı içersinde çıkacağı telaffuz ediliyor.
İlk yorum yapan siz olun