Pandemiyle birlikte en çok merak edilen konulardan biri yeni dönemde ofis hayatı nasıl olacak? Kolektif House CEO’su Ahmet Onur, bahçeli, dış mekan bağlantılı ofislerin geleceğini söyledi.
Ekonomist Dergisi’nin düzenlediği Instagram canlı yayınlarının konuğu Kolektif House Kurucu Ortağı ve CEO’su Ahmet Onur oldu. Burcu Tuvay’ın hazırlayıp sunduğu Girişim Sohbetleri başlıklı programda Ahmet Onur, pandemi sonrası yeni ofisler ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Ofis hayatı için çözüm sistemi olarak 2015 yılında Seyrantepe Sanayi Mahallesi’nde çalışmaya başladıklarını belirten Kolektif House Kurucu Ortağı ve CEO’su Ahmet Onur, “Butik, marjinal olarak girişimcilere çatı olmak için kurduk Kolektif House girişimi.” Dedi.
Ortak çalışma alanı olarak tanımlanan bir girişim olduklarını vurgulayan Onur, “Dünyada da 2015 yıllarında büyüyen bir alanda bu iş. Çatı konumuz esnek çalışma modelleri. Kiralama sistemi yerine süre ve taahhüt olarak daha esnek bir modeli öngörüyor. Bir ofis ve mekandan daha fazlasını sunan bir alan oluşturmaya çalıştık.” Diye konuştu.
Son 5 yıldır güzel bir tempo ile hem ürünü geliştirdiklerini hem de segmenti büyüttüklerini anlatan Onur, “Startuplar, freelancerlar, büyük kurumlar ve kobilere hayalini kurduğumuz ofis deneyimini sunuyoruz. Şuan lokasyon sayımız 6’ya çıktı. Genellikle Avrupa bölgesindeyiz. Levent’te 3, Maslak, Şişhane ve Ataşehir’de yerimiz var.” Şeklinde konuştu.
Pandemi sonrası nasıl bir ofis hayatı bizi bekliyor?
En büyük şirketten startup’a kadar her alanda ofis hayatının değişmeye başladığını belirten Onur, “Pandemi ile birlikte dinamikler değişti ve mekandan uzak kaldık. Yavaş yavaş ofis hayatı için dönüş başladı. Bu konuda da dikkat etmemiz gereken 2 önemli kural ortaya çıktı. Fiziksel alan sosyal mesafe ve hijyen. Evden çalışmanın ne demek olduğunu yakından gördük. Büyük şirketler, bankalar ve hiç evden çalışılamayacağına inanan birçok firmanın evden çalışılabildiğini gördü.” İfadelerini kullandı.
Onur, bu süreçte şirketlerin çalışma alanı konusunda kararlarını verirken şu parametrelere göre hareket edeceklerini öngördüklerini söyledi;
- Çok daha esnek
- Yatırımdan kaçınılan
- Dijital dönüşüm sayesinde öngörü süresi azaldı
- Yeni jenerasyonun uzaktan bağlanma, dijital olma ve özgür ruhlu kalma özellikleri
- Ofislere çok para bağlamadan
- Dağınık alanlarda (Neden bütün çalışanlar tek bir merkeze geliyor?)
- Çalışanların evine yakın kalabildiği
- Birbirine çok iyi teknolojilerde bağlantılı ofis dünyası oluşacak
Ofisler küçük merkezli olarak devam edebilir
Evden çalışmanın kalıcı bir çözüm olmadığını ve dağınık yapılarında işin sadece bir bölümünü taşıyabileceğini ifade eden Onur, “Mesela pazarlama departmanı daha esnek çalışabilir. Ancak belirli yönetimsel departmanlar daha sık ofiste bulunabilir. Büyük merkezlerin hacimleri küçülecek. Büyük merkezler tarihe karışabilir. Eskiden 10 bin metrekare büyüklükteki merkezler tarihe karışır. Daha küçük merkezler her zaman masada kalacak. Ofis bir yandan aşırı verimli, sosyal olarak herkesi besleyen, inovasyonu, yaratıcılığı ve yönetim kabiliyetini güçlendiren, şirketlerin kültürlerini sıkı tutmalarını sağlayan önemli bir araç.” İfadelerini kullandı.
Pandemi ile birlikte teknoloji ile olan bağımızın daha hızlı büyüdüğünü belirten Onur, “Toplantılarımızı online yapıyoruz. Sadece hijyen ve virüse karşı tepki olarak değil iş hayatımıza dijitalin ve teknolojinin penetrasyonu (nüfus etme) aşırı hızlandı. Zoom’a hiç bağlanmayan insanlar Zoom, Skype ve Google üzerinden toplantı yapmaya başladı. Fiziksel olarak bulunmadan da birbirimize erişebiliyoruz. Bu sadece sağlık tarafına bir önlem değil, aynı zamanda da çok verimli olmamızı sağladı. 5 toplantının 5’i için neden İstanbul’u dolaşayım. Toplantıların akıllanacağını düşünüyorum. Şuan temas etmeme üzerine önlem almamız gerekiyor. Temassız teknolojileri, uzaktan eğitim ve hizmet bu dönemde çok hızlandı. Bunlarında ofis hayatına çok daha fazla gireceğini düşünüyorum.” Açıklamasında bulundu.
Yeni ofis hayatı hangi ezberleri bozacak?
New York, Londra, Paris ve İstanbul’da gayrimenkulün dikeyleşerek ilerlediğini anlatan Onur, “Rantsal, yapısal ve ekonomiksel karşılığı vardı bunun. Son dönemlerde daha yatay ve yüksel tavanlı ofislere dönüşüm vardı. Daha fazla açık hava, düz ayak ofislere, bahçe ve dışarı ile ilişkili ofislere dönüşeceğine inanıyorum. Kendine ve çalışanlarına değer veren firmalar bu tarz tercihlere eğilecektir. Yeteri kadar firma bu tercihlere karar verirse bütün mimari ve ofise bakış açımız değişebilir. Bizde değişmesini çok pozitif buluyoruz. Ofis denilen mekan 6 ila 12 saat harcanan önemli bir mekan.” Şeklinde konuştu.
Pandemi sürecinde kiralandırma bedellerini vadelendirme sürecine gittiklerini ifade eden Onur, bu süreçte aldıkları önlemleri şu şekilde sıraladı;
- Hijyen konusunda çalışmalar yürüttük.
- Her yere dezenfekte ürünleri koyduk
- İçerdeki kapasiteyi düşürdük
- Metrekare başına düşen kişi sayısını yüzde 40 azalttık
- Havalandırma sistemlerini güçlendirdik
- Cafe ve açık alanlarda yapılan kahvaltılar iptal edildi
- Akıllı dolaplar ve paketlenmiş yemek sistemine geçtik
Ofis kullanan üyelerinin normalleşme ile birlikte dönüş oranının yüzde 15 ila 20’yi geçmediğini vurgulayan Onur, “Son 3 haftadır artış hızlandı. Temmuzun ortası ile birlikte kullanım yüksek seviyeye gelecek. Bu dönem bilinçli ve güvenilir markalara yönelimin artacağını düşünüyorum. Ofis, ulaşım, yemek ve alışveriş konusunda güvenilir markalara yönelim artacak.” Dedi.
Ofis kiraları düşecek mi?
Pandemi süreciyle birlikte ofis kiralarında düşüşler beklediklerini kaydeden Onur, “Büyük firmalarda yüzde 50’ye kadar kullanımı azaldı. İstanbul’da kiralama pazarı çok doygun bir Pazar ve verimli değildi. İstanbul’da yüzde 20’leri geçen bir boşluk oranı vardı. Kısa vadede bu tavan yaptı. Ofisini kapatanları oldu ve ilk 2 ayda çıkan sayısı kiracı sayısı yüksekti. Bunların her biri kiralamaya çalışan yapılarda ekstra bir stres yarattı. Bunlar kısa vadede aktif olmak isteyen marka ve binanın bu konuda önlem almasını fiyatta sunmadığı avantajları sunarak yeni müşteri bulma tarafında kendini ön plana atmasına gerektirecek.” Değerlendirmesinde bulundu.
Kiraların düşüşünün kısa vadede olacağını ancak orta ve uzun vadede her binanın rayiç ve değerinin yeniden belirleneceğini vurgulayan Onur, “Bir krizden dolayı düşüş olacak. 2020’yi tüm piyasa gözden biraz çıkarmış durumda. Eğer virajları akıllı ve güzel geçersek 2020 sonrası farklı bir ortam bizi bekliyor olabilir. İşlerimiz kısa vadede olumsuz etkilendi. Ancak bu süreçte 2 yeni ürün çıkarttık. Çok daha üretken olduğumuz bir 3 ay oldu. Ana alanımız olan paylaşımlı ofis alanı kısa vadede etkilendi.” Dedi.
Onur bu süreçte hayata geçirdikleri 2 yeni ürünü şu şekilde anlattı;
- Kolektif Enterprise: Küçülmeye giden, esnemeye çalışan, daha az maliyetle taşınmaya çalışan kurumlara hizmet veriyoruz. Ofisi buluyoruz, içini tasarlıyoruz, inşaatı yapıyoruz ve operasyonu yürütüyoruz. Aynı zamanda tüm kolektif imkanlarından faydalandırıyoruz. Corona Virüs salgını döneminde 3 global firmaya bu hizmeti sunduk. Firma 3 bin metrekareden 600 metrekareye düşerek, ekibini evine yollamak istiyor. Sıfır ön maliyetle firmaları yeni ofislerine taşıdık.
- Kolektif Suites: Merkezlerimizin ortak çalışma alanı 10 bin metrekareydi. Yeni yeni küçük daireleri küçük kolektif ofislerine çeviriyoruz. Biraz daha izole ve daha özel kullanıma müsait bir ürün çıkarttık.
İlk yorum yapan siz olun