Teknolojinin giderek gelişmesiyle birlikte yapay zeka, büyük veri ve nesnelerin İnternet’i her meslekte etkisini göstermeye başladı. Birçok alanında robot kullanımı artarken yakında ameliyatları robot doktorlar yapacak.
İstanbul Şehir Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı Öğretim Görevlisi ve Bilişim Uzmanı Serhat Dalgalıdere, ‘Robot doktorlar yakın gelecekte karşımızda!’ başlıklı makalesinde birçok sektörde karşımıza çıkan robotların artık tıp alanında bulanık mantık açısından görev yapabilecek düzeye geldiğini ifade etti.
Günümüzde makineler hali hazırda insanlar kadar sezgisel kararlar ve çözümler üretemiyor. Ancak, gelişen teknoloji ve bulanık mantık sayesinde makineler çok kısa zaman sonra insana benzer şekilde düşünebilir hale gelebilir. İnsanlar gibi düşünebilen makineler bazı durumlarda insanlardan daha iyi sonuçlar ve kararlar çıkartabiliyor. Bazı durumlarda ise insanların zekasına ve düşünce biçimine yaklaşamadıkları görülüyor.
Robotların insanlardan daha iyi kararlar alabildiği ya da insanların düşünce biçimine yaklaşamadığı durumlarla ilgili şöyle bir örnek verebiliriz; Sizce makineler düşünebilir mi? Evet makineler düşünebilir ama makineler sezgisel bir karar veremezler. Bu nedenle de insanlar kadar hassas çözümler sunamazlar. Peki nasıl? Bir insan doktor ile doktor olarak tasarlanıp, donatılmış robotu inceleyelim.
İnsan doktorlar ve Robot Doktorlar arasındaki farklar?
Robot ve insan doktor arasında bazı önemli farklar bulunur. Örneğin, hastalanmış bir kişi insan doktora muayene olmak için gelmiş olsun. Hastalanan kişinin aklı ve ruh sağlığı iyi durumda olmayabilir. Doktor, karşılaştığı hastayı önceden karşılaştığı ve sorun yaşadığı bir kişiye benzetmiş olabilir.
Hasta kişinin nefret ettiği bir kimseye benziyor olmasından dolayı insan doktor adaletli bir karar alamayabilir. Bir de o gün yakınlarından birini kaybetmiş ve bundan dolayı ruh hali bozuk olduğunu düşünülürse, bu ve bunun gibi nedenlerden dolayı doktor insan, makine doktora göre daha verimli olamayabilir. İnsan doktor ve robot doktor arasındaki bazı farkları şu şekilde sıralayabiliriz;
Robot doktor hasta bir kişinin rahatsızlığı ve hastalığı hakkında teşhis konulurken dış etmenlerden ve iç etmenlerden (bilinçaltı, ruh hali, bedensel hastalık) etkilenmez.
- İnsan doktor ise herkeste rastlanabilen hastalıklarda daha kolay teşhis ve tanı koyabilir.
- İnsan doktor dış etmenler ve iç etmenlerden kaynaklanan durumlardan dolayı karar verirken hata yapabilir.
- İnsan doktor hastalarıyla ilgili teşhisler koyarken duygusal kararlar verebilir.
- Az rastlanan ve teşhis konulabilmesi için sadece deneyim ve bilgilerin yeterli olmadığı durumlarda insan doktor vereceği kararla hayat kurtarabilir.
İnsan doktorların Robot doktorlar arası en zayıf noktası nedir?
İnsan bilgi edinirken ve edindiği bilgiyi işleyip eyleme dönüştürürken, makineler onun zihninde gerçekleşen süreçleri taklit edebilir. Ancak, günümüzde makineler, karar verme aşamasında daha hassas çözüm getirmiyorlar. Karar verme konusunda hassas çözüm noktasına daha ulaşamayan robot makineler için bu aşamada bulanık mantık devreye giriyor. Bulanık mantığın ana çıkış noktası, insanın sosyal hayattaki davranışlarından türeyen bir sistemdir.
İnsan benzeri makineler yapabilmek için insanın iyi taklit edilmesi gerekir. İnsanın düşünce biçiminden, insan davranışların en hassas noktasına kadar birçok faktörün araştırılması gerektiği göz önünde bulundurulur. İnsanların yapacağı birçok işi üstlenmiş durumda olan makinelerin, tam bir insan gibi karar verebilme ve iş görebilmeleri önünde bazı sorunlar bulunur. Robotların insanlar gibi iş yapamamaları konusundaki en büyük sorun, kendilerine daha önce tanımlanmamış bir durumla karşılaştıklarında aldıkları kararların yani verdikleri tepkilerin başarısız sonuçlara yol açması.
Robot Doktorlarda duygu yok!
Bir makine ortaya çıkan bir problemle karşılaştığında, o zamana kadar kendisine yüklenmiş problem çözücü komutları gözden geçirir. Robot doktor kendisine yüklenen çözümler ve deneyimlerinden yararlanır. Aslında bu konuda yürüyen sistem tıpkı insanlarda olduğu gibidir.
Ancak, robot doktor karşılaştığı problemin materyalleri kendisine yüklenmiş verilerde veya deneyimlerle yoksa çözüm üretirken başarısız sonuçlar çıkarabiliyor. Bu noktada, insan içgüdüleriyle ve hisleriyle hareket ederek problemin çözümünü farklı bir evreye taşıyor. Eksik verilerle yeni ve kesin kararlar verebiliyor. Tüm mesele de belki de burada düğümleniyor.
Hastanede karşınıza robot doktor çıkarsa şaşırmayın!
Her şeye rağmen robot doktorların yakın bir gelecekte karşımıza çıkabileceği gerçeğini hiçbir gelişmenin değiştiremeyeceğini belirten İstanbul Şehir Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı Öğretim Görevlisi ve Bilişim Uzmanı Serhat Dalgalıdere, “Ameliyatlarda kullanılan siber makineler gibi bir gün muayeneye gittiğinizde karşınıza robot bir doktor çıkarsa şaşırmayın. Yazının başında da belirttiğim gibi klasik problemlerde daha net dış etmenlerden uzak çözümler üretmeleri mümkün. Zaman ilerliyor… Ömrümüz yeterse bunu da göreceğiz.” diye konuştu.
Tıp sınavını geçen ilk robot doktor göreve başladı
Robot teknolojileri konuşunda lider ülkelerde Çin’de tıp sınavını geçen ‘Asistan Doktor Al’ ismi verilen bir robot doktorluğa başladı. Yapay zekası sayesinde tıp sınavını geçen Al, Çin’in Anhui eyaletinde göreve başladı. Çinli robot firması iFlytek‘in geliştirdiği robot doktor, hastalıklara teşhis koyup reçete yazabiliyor. Ancak robot doktorun şimdilik hizmet verdiği Shuanggang Tıp Merkezi’ndeki doktorlar tarafından kontrol altında tutuluyor.
Bir insan görüntüsüne oldukça benzer olarak dizayn edilen Asistan Doktor Al, kalıcı gülümsemesi ve iri mavi gözleriyle oldukça sempatik bir görüntüye sahip. Doktor Al, kendi tedavi ve reçete bilgilerinin yanı sıra diğer doktorların yazdığı reçeteleri ve semptom tanılarını da belleğinde tutabiliyor.
Çin’de yapay zeka ile donatılmış robotlar gündelik hayatta pek çok alanda hizmet veriyor. Bu robotlar başta çocuk ve yaşlı gündüz bakım evleri, anaokullarından sonra artık hastanelerde de çalıştırılacak.
İlk yorum yapan siz olun