Tarıma uzaydan destek: Hassas Tarım Projesi

Teknolojinin tarım alanında kullanımı yaygınlaşmaya başladı. GAP Bölgesi’nde yürütülen ve tarımın uzay teknolojileriyle desteklendiği Hassas Tarım Projesi ekonomik hâsılayı 4,5 kat artarak 3,8 milyon istihdam sağlayacak.

Bilgi teknolojilerinde yaşanan gelişmeler sonucu son yıllarda üretimde kalite ve verimin artırılmasına konusunda yürütülen çalışmalarda teknolojilerin etkisi arttı. Tarımda teknolojinin kullanılması ile birlikte girdiler azaltılıp geliri artıracak teknolojiler kullanılmaya başlandı. Tarım ve Orman Bakanlığı, TÜBİTAK Uzay ve GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı GAP Bölgesi’nde Hassas Tarım ve Sürdürülebilir Uygulamaların Yaygınlaştırılması Projesi’ni (GAP Hassas Tarım Projesi) ortaklaşa yürütüyor.

GAP Bölgesinde Hassas Tarım ve Sürdürülebilir Uygulamalarının Yaygınlaştırılması Projesi 2014 yılında hayata geçirildi.

Gelişmiş Ülkeler Hassas Tarım Projelerine Önem Veriyor

Dünya nüfusu yaklaşık 6 milyar civarında ve bu sayının gelecek yüzyıllar içerisinde 9 milyar civarına çıkması bekleniyor. Nüfusta yaşanan bu hızlı artışa rağmen arazi ve diğer üretim faktörleri aynı oranda artırılamıyor. Yaşanan bu durum devletlerin ve bilim adamlarının özellikle tarım alanında yeni arayışlara girmesine neden oluyor.

Ülkemizde uzun yıllar diğer sektörlere göre tarım alanında bilişim sistemleri yeterince kullanılamadı. Ancak özellikle gelişmiş ülkeler bilişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerle birlikte insana, çevreye, hayvana, bitkiye önemi vererek çevreye duyarlı ve üretimde kalite-verimlilik artışına olanak sağlayan teknolojilere yönelmeye başladı.

Özellikle hassas tarım diye tabir edilen ekonomi ve çevre koruma ilkelerini göz önünde tutan çalışmalar tarımsal üretimle hızla kullanılmaya başlandı.Hassas Tarım Projeleri, tarımda tarımsal girdilerin optimum kullanımıyla; hem daha sürdürülebilir hem de daha ekonomik bir yapı oluşumuna imkan sağlıyor.

Hassas Tarım Avantajları Nelerdir?

Bilgisayar, veri tabanı, elektronik ve kontrol ile hesap bilgilerini bir araya getiren gelişmiş bir sistem yaklaşımı sunar.
Küresel konum belirleme sistemleri (GPS), coğrafi bilgi sistemleri (GIS), değişken oranlı girdi uygulama (VRA) ve uzaktan algılama sistemleri kullanılır.
Üretim süreci kapsamında her aşamada en son teknoloji en iyi kalitede ürünün üretilmesi için çalışır.
Hassas tarım projesinde kullanılan traktörlerde tohum kullanımının yüzde 2,5 azalır.
Gübrelemede kullanılan akıllı kamera sistemleri sayesinde kimyasal kullanımı hektar başına 6 kilogram düşer.
Dijital teknolojilerden destek alan çiftçi ve üreticiler, geçmiş yıllara göre yüzde 10 daha az herbisit ve yüzde 20 daha az yakıt yakar.
İlaç kullanımında yüzde 80, gübre maliyetinde yüzde 35 tasarruf sağlanma imkanı sunar.
Proje ile yüzde 15 daha fazla ekim yeri kazanılabilir.

Proje ile GAP Bölgesinde hassas tarım sisteminin yaygınlaşmasını sağlandı.

Hassas Tarım Projesi Aşamaları Nelerdir?

Hassas tarım projelerinin uygulanabilmesi için arazilerdeki değişkenlik farklı girdi kullanımını imkan tanıyacak kadar bir büyüklükte olmalı. Bu sayede örneklemelerin yeterli değişkenliği belirleyebilecek ölçeklerde olması sağlanır. Arazinin mevcut durumu, doğru bir şekilde belirlenmiş olur. İhtiyaçlar doğrultusunda da gerekli uygulamalar yapılabilir. Hassas tarımın ‘doğru uygulamalar doğru zamanda ve doğru yere yapılmalır’ ifadesiyle bu projeyi özetleyen bir cümledir.

Hassas tarımda çalışmalarında ilk etapta verim haritası çıkarılır. Haritanın çıkarılmasıyla GPS ile beraber toprak örnekleri alınır. Toprak örneklerinin yardımıyla haritaları hazırlanır. Bu haritaların incelenmesi sonucu uygulama haritaları çıkarılır. Akıllı makineler yardımıyla toprak işleme, ekim, gübreleme, ilaçlama ve sulamada yapılır.

Hassas Tarım Projeleri sayesinde 3.8 milyon kişiye istihdam Sağlanacak

Hassas tarım piyasası üzerine yapılan araştırmalara göre bu çalışmalar tüm dünyada 2014 yılında 2,3 milyar Euro’luk değere çıktı. Bu piyasa değerinin 2020 yılına kadar her yıl yüzde 12 oranında büyümesi hedefleniyor. Oldukça pahalı ve küçük çiftçilerin ulaşması zor olsa da Hassas tarım teknolojilerinden bazıları özellikle küresel uydu seyrüsefer sistemi (KUSS) küçük çiftçiler tarafından kullanılıyor. Örneğin KUSS’nin Hollanda’da 2007 yılında çiftçilerde kullanım oranı yüzde 15, günümüzde iken yüzde 65’lere kadar yükseldi.

GAP Bölgesi’nde proje ile işletmelerinin rekabet gücü ve verimliliği arttır. GAP Bölgesi’nde tarım alanları teknoloji merkezi olarak kullanılabilir.

GAP Bölgesi’nde bulunan 7,5 milyon hektar alanın 3,2 milyon hektarlık kısmı tarımsal faaliyete uygun. Bölgede yaklaşık 2,1 milyon hektarlık alan sulama potansiyeline sahip. Proje tamamlandığında bu alanın 1 milyon 822 bin hektarının sulamaya açılması hedefleniyor. Verilere göre projenin tamamlanmasıyla ekonomik hâsıla 4,5 kat artış sağlanırken, yaklaşık 3,8 milyon kişiye istihdam olanağı tanınacak.

Proje de TÜBİTAK, HAVELSAN ve ASELSAN var

GAP Eylem Planı’na göre sulamaya açılan tarım arazilerinde üretim başlamasıyla birlikte bölgede yoğun bir tarımsal girdi kullanılacak. Özellikle gübre, su, makine ve ilaç gibi tarımsal girdiler kullanılacak. Tarımsal girdilerin bölge ürün ve topraklarına uygun bir şekilde verilmesini öngörülüyor. Buna göre en hassas tarım teknolojilerinin uygulama çalışmalarının başlatılması önem arz ediyor.

Hassas Tarım Projeleri için birçok kurum ve kuruluş için bir yol haritası belirlenir, Ayrıca projenin uygulanma sürecinde daha etkin ve müspet sonuçlara ulaşılması hedefleniyor. Bu sonuçlara ulaşılması açısından farklı sektörlerde teknoloji üreten TÜBİTAK, HAVELSAN ve ASELSAN gibi kurumlarla sürekli dirsek halinde çalışılıyor.

Pilot olarak seçilen bölgede farklı zamanlarda toplanan spektral imzalar sayesinde gübreleme ve ilaçların nasıl uygulanacağına dair haritalarının üretilebildi. Bu haritaların üretilebilmesi, uydu ve hava görüntülerinden ürün desenlerinin yüzde 95 doğrulukta tespit edilebiliyor.

Teknoloji sayesinde tohumdan hasada kadar tüm ayrıntılar göz önünde bulundurulur.

Çiftçe Web ara yüzü ile sistem devamlılığı sağlanıyor

Rekolte tahmini alınabilmesi, bitkilerde gerçekleşen gelişim sorunlarının anında belirlenmesi, sorunların çiftçilere kısa sürede aktarılması gibi çalışmalar için Çiftçi Web Arayüzü olması istendi. Bu ara yüz ile uydu görüntüleri ile sistemin devamlılığının sağlanabilmesi, toprak etüt ve verimlilik haritalarının entegre edilmesi, farklı veri türlerinin kullanılabilmesi projenin başlıca çıktıları arasında. Projenin sonraki sürecinde ise elde edilen veriler uygulanıyor. Belirlenen kontrollü alanlarda; verim haritası üretilir.

Değişken oran sistemli otomatik taban ve üst gübre uygulaması gibi faaliyetler gerçekleştirilmesi amaçlanıyor. Böylece hassas tarım teknolojileri ve kurulması planlanan sistem sayesinde modern tarım uygulamalarına zemin hazırlanır. Verimlilik artışına yönelik olarak girdi maliyetleri ciddi oranda azalır. Kazanılacak birikim ve kabiliyetlerin yaygınlaştırılabilmesi ve çiftçinin kullanımına sunulabilmesi önemli bir veridir.