Teknoloji çağının salgınları: E-Hastalıklar

Teknoloji ve sosyal medyanın kullanımı giderek artıyor. Ülkemizde sosyal medya kullanıcı sayısı 54 milyona ulaştı. Bilgisayar ve akıllı telefonların bilinçsizce kullanımı sonucu bazı e-hastalıklar ortaya çıktı.

Teknolojinin gelişmesi ve hayatımızın her alanına girmesiyle birlikte dijital araçları daha çok kullanmaya başladı. Dijital araçların kullanımını artması ve sosyal medyanın bilinçsizce kullanılması sonucu ortaya çeşitli e-hastalıklar çıkmaya başladı.

Pandemi ile birlikte internet ve sosyal medya kullanım oranları ciddi rakamlara ulaştı. Bilişim şirketleri tarafından yapılan araştırmalara göre insanların dijital dünyadaki haber izleme ve takip etme oranları yüzde 50 artış gösterdi. Sosyal paylaşım ağları Youtube, İnstagram gibi alanlara ilgi Avrupa’da yüzde 30 oranında arttı. Anlık mesajlaşmalarda Whatsapp, Facebook mesenger gibi araçların kullanımı yüzde 45 arttı.

İnsanların teknolojik cihazları uzun süre ve yoğun bir şekilde kullanması, sosyal medyanın bilinçsizce tüketilmesi sonucu ortaya çıkan rahatsızlıklara e-hastalıklar deniyor.

E-Hastalıklar Nedir?

Teknolojik alanda yaşanan gelişim ve değişmelerle beraber önceden birden fazla cihazla yaptığınız işlemleri artık tek bir akıllı telefon ya da bilgisayarlarımızla rahatlıkla yapıyoruz. İnsanlar evlerinden ya da işyerlerinden tek bir akıllı telefon sayesinde her türlü işlemlerini tek bir tıkla çözebiliyor. Teknolojinin faydaları saymakla bitmez ancak dijital dünyanın bilinçsizce tüketilmesi ortaya bazı rahatsızlıklar çıkarabiliyor.

Türkiye’de sosyal medya kullanıcı sayısı 54 milyona ulaştı. Sosyal medya hayatımızdaki yerini o kadar arttırdı ki, artık evlerimizde televizyonu bile Youtube üzerinden izliyoruz. Teknoloji ve sosyal medyanın bilinçsizce kullanımının ortaya çıkardığı sorunları şu ana başlıklarda sıralayabiliriz;

Kişilerin yüz yüze iletişimleri zayıflıyor
Bireylerin sosyalleşmelerinde önemli oranda azalma yaşanıyor.
Bağımlılık yapıcı oyunların ve uygulamalar beraberinde psikolojik ve fiziksel problemler getiriyor
E-hastalıklar kişilerde kaygı, korku, huzursuzluk gibi duygular ortaya çıkarıyor
Bireylerde nefes darlığı ve baş dönmesi gibi fizyolojik yan etkileri bulunuyor

Teknolojinin problemleri kullanımı nasıl olur?

Teknolojinin problemli kullanımı bireylerin teknolojik cihazları aşırı ve kontrolsüz olarak kullanması olarak tanımlanabilir. Bireyler cep telefonu ya da bilgisayarlarını aşırı kullanmalarıyla beraber günlük rutinlerini bozmaya başlıyor. Bu nedenle de işlerini aksatan bireyler günün kendisine yetmediğini ve yapılacak çalışmalarını bitiremediğini dile getiriyor. Teknolojik cihazların aşırı kullanımına bağlı olarak çeşitli fiziksel sağlık sorunları ortaya çıkmaya başladı. Kısaca e-hastalık olarak ifade edilen bu rahatsızlıklar;

Aile içi iletişimde kopukluk
Depresyon
Sosyal izolasyon
Yalnızlık
Benlik saygısında düşüş gibi psikolojik sorunlar görülmesine neden oluyor.

İnsanlar artık gece uyumadan önce ellerine aldıkları telefonlarıyla keyifli bir gece yerine saatlerce internette dolaşmayı tercih ediyor. Aynı şekilde sabah uyandıklarında da ilk iş olarak sosyal medya hesaplarına bakıyorlar.

Dijital dünyanın beraberinde getirdiği sorunların yanında e-hastalıklar olarak tanımlanan yeni hastalık biçimleri yaşanmaya başladı.

En çok görülen e-hastalıklar hangileri?

Dijital araçların çeşitlerinin artması ve hayatımızda giderek yaygınlaşmasıyla beraber bu araçların aşırı kullanımı hayatımızda birçok olumsuz durum ortaya çıkardı. Cheesepodding, Photolurking, Ego sörfü, Facebook depresyonu, Youtube Narsizmi, Borderline selfitis, Fantom titreşim sendromu olarak adlandırılan yeni yeni hastalıklar belirdi. Teknolojik cihazların problemli kullanımı her geçen gün farklı bir psikolojik bozukluğu beraberinde getirdi.

İlerleyen süreçlerde bu durumun kontrol altına alınamaması durumunda da daha büyük bir tehdit haline dönüşeceğe benziyor. Kişilerin istedikleri her an her bilgi ve ürüne anında ulaşım sağlayabilmek istiyor. Bu durum zamanla kişilerin olumsuz olay ve koşullarla karşılaşmaları halinde oldukça sabırsız, bir o kadar da hoşgörüsüz davranmalarına zemin hazırlıyor. Ulaşmak istenilen her şey bir tık ötede olunca teknolojinin getirdiği bazı hastalıklara yakalanmakta kaçınılmaz oluyor. Herkeste görülmeyen bu hastalıklara yakalanan ve yakalanma ihtimali oldukça yüksek bir kesim bulunuyor. En çok görülen e-hastalıkların başında Hayali Titreşim Sendromu ve Cheesepodding geliyor.

Bilinçsiz teknoloji tüketimiyle ortaya çıkan E-hastalıklar

Teknoloji ve sosyal medyanın bilinçsizce kullanımı sonucu ortaya çıkan 9 e-hastalık bulunuyor. Sosyal medya kullanımının giderek artması bu hastalıkların sayısının daha da artacağını gösteriyor. Şimdi de bu hastalıkları kısaca tanıyalım.

Hayali Titreşim Sendromu (Phantom vibration syndrome): Bireyler telefonları çalmadığı ya da mesaj gelmediği halde öyle hissettikleri durum olarak tanımlanabiliyor. 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, ikili ilişkilerde sıkıntılı olan ve güvensizlik yaşayan kişiler bu sendroma daha çok yakalanıyor.
Cheesepodding: Bu kişiler teknolojik cihazlarını kullandıkları sürede başka bir iş yapmadan sürekli internet üzerinden mp3 indiriyorlar. MP3 indirme hastalığı olarak ifade edilen bu rahatsızlığı yaşayan kişiler mp3 indirip arşivlemekte ve belki de bu müzikleri dinlemeye vakitler bulamıyor.
Photolurking: Sosyal medya araçları üzerinden başka kişilerin fotoğraflarına uzun süreler boyunca bakma ve bu davranışı sıklıkla tekrarlama. Kişilerin photolurking hastalığına sahip olma durumlarının kendileriyle ilgili ihtiyaç veya eksikliklerini tamamlama olarak yaptıkları davranışları kapsadığı da söyleniyor.
Facebook depresyonu: Kişilerin olumsuz duygularını bir başka kişi ile konuşarak daha da pekiştirmeleri, böylece kendilerini daha mutsuz hissetmelerine neden olan rahatsızlık.
Youtube Narsizmi: Kişilerin kendilerini tanıtmak ve sanal dünyada bir yer edinmek amacıyla, youtube platformunu kullanmalarına dayalı bir hastalık türü. Bireyler için önemli olan kendini göstermek, takdir toplamak.
Ego sörfü (Egosurfing): Kişilerin kendileri hakkında yapılan paylaşımlar, beğeniler ve yorumları sürekli olarak takip etme ihtiyacı duymaları. Çevrim içi narsizm olarak ifade edilen bu rahatsızlık, kişilerin bilgi ve çalışma birikimlerinin çok fazla olması ve bu bilgi birikimlerini çevrimiçi olarak yayınlama ihtiyaçları, ego sörfü yapmalarına teşvik edici ve arttırıcı bir etken olarak görülüyor.
Borderline Selfitis: Kişilerin kendi resimlerini günde en az üç kez çekmesi fakat bu fotoğrafları sosyal medya platformlarında paylaşmaması. selfitisin altında yatan altı neden sıralanır; Kendine güven, dikkat arayışı, ruh hali değişikliği, çevresel gelişme, öznel uygunluk ve sosyal rekabet.
Acute Selfitis: Kişilerin kendi fotoğraflarını günde en az üç kere çekmeleri ve çektikleri her fotoğrafı sosyal medyada paylaşmaları. Çekilen fotoğrafların üst üste sosyal medya platformunda paylaşılması kişinin dikkat çekme isteği içinde olabileceğini gösteriyor. Ayrıca bu kişiler onaylanma ihtiyacı hissediyor.
Chronic Selfitis: Kişilerin kontrol edilemez halde kendi fotoğraflarını çekmesi ve günde altı kereden fazla bu fotoğrafları sosyal medya platformunda paylaşması.