Coronavirüs nedeniyle 23 Mart itibariyle ilkokuldan üniversiteye 25 milyon öğrenci için uzaktan eğitim başladı. Ülkemizdeki 207 üniversiteden 120’sinde sistem bulunuyor. Peki uzaktan eğitim sistemi ne aşamada?
Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Sürekli Eğitim Merkezi Komutanlığı (JSGA) Araştırma Merkezleri Müdürlüğü’nde görevli Jandarma Binbaşı Ünal Yağmurkaya, Türkiye’de Uzaktan Eğitim başlıklı bir çalışma hazırladı. Çalışma ile uzaktan eğitim kavramının ortaya çıkışı ve yaygınlaşması, uzaktan eğitimin uygulamasının örgün eğitim karşısındaki avantajları ve kolaylıkları, dünyada ve ülkemizde uzaktan eğitimin içerdiği faaliyetlere yönelik uygulamaların ortaya konulması amaçlandı.
Uzaktan eğitim ilk defa nerede kullanıldı?
Uzaktan eğitim sistemi ile birlikte istenilen yer ve zamanda, belirlenen konularda öğrencilere eğitim-öğretim olanağı sağlanabiliyor. Wisconsin Üniversitesi yöneticisi William Lighty tarafından ilk kez 1906 yılında yazılan bir yazıda Uzaktan eğitim terimi kullanıldı.
Uzaktan eğitim için 1980’li yıllar strateji, 1990’lı yıllar kalite, 2000’li yıllar ise iletişim ve bilgi temelli girişimler olarak adlandırılır. Williams ve Pabrock’a göre uzaktan eğitimin üç evresi var;
- Birinci Evre 1860-1960 yıllarını kapsıyor: Basılı materyal, radyo yayınları ve videokasetlerle,
- İkinci Evre ise 1960-1990 yıllarını kapsıyor: Çift yönlü ses ve video yayınları, eğitim amaçlı bilgisayar diskleri ile
- Üçüncü ve son evre ise 1990-……..: Hibrit teknolojiler, sanal sınıflar ve internet teknolojileri ile (Williams ve Pabrock, 1999).
Dünyada Uzaktan Eğitim Sistemi Örnekleri?
Uzaktan eğitimin uygulamalarının köklü bir geçmişe sahip olduğu ve 1700’lü yıllarda başladığı kabul ediliyor. İlk olarak 20 Mart 1728’de Boston Gazetesi’nde mektupla ‘steno’ dersleri verileceği ilan edildi. 1833’te ise bir İsveç gazetesinde mektupla ‘yazılı anlatım’ dersi verileceği ilanına rastlanır. Ancak bu gazetelerde yer alan ilanlarda, karşılıklı iletişimden ve derslerin nasıl ölçüleceğinden söz edilmedi.
Bu gerekçeden dolayı dünyada ilk uzaktan eğitimin uygulamasının 1840’ta Isaac Pitman’ın İngiltere’de başlatıldığı eğitim olarak kabul edilir. İngiltere’de bir stenograf olan Pitman mektupla steno dersleri vermeye başladı. Uzaktan eğitimin uygulaması ile öğrencilere İncil’deki küçük parçalar steno ile yazmayı öğretilirken, çalışmada öğrencilerin başarıları not verilerek değerlendirmesi yapıldı.
Uzaktan eğitimin kronolojisine bakıldığında;
- 1870’li yıllarda gazete ve mektup aracılığıyla eğitim,
- 1930-1950’li yıllarda basılı materyaller ile eğitim,
- 1950-1980’li yıllarda radyo, televizyon ve video ile eğitim,
- 1980-1995’li yıllarda bilgisayar destekli eğitim
- 1995’ten sonra daha yaygın olarak web tabanlı eğitim
Türkiye’de Uzaktan Eğitim Sistemi Evreleri?
Ülkemizde uzaktan eğitiminin gelişimi evreleri bu süreçte kullanılan yaygın eğitim teknolojileri ve alanı etkileyen önemli olaylara göre belirlendi. Buna göre ülkemizde dört dönemin yaşandığı söylenebilir:
- Birinci Dönem -Tartışma ve öneriler: Kavramsal (1923-1955).
- İkinci Dönem -Yazışarak: Mektupla (1956-1975).
- Üçüncü Dönem – Görsel-işitsel araçlarla: Radyo-Televizyon (1976-1995).
- Dördüncü Dönem – Bilişim tabanlı: İnternet-Web (1996-…)
1978’e gelindiğinde yükseköğretimde uzaktan eğitimin uygulamalarının geliştirilmesine yönelik ise Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ‘Açık Üniversite’ kurulması önerildi. Milli Eğitim Bakanlığı, 1978 yılında yapılan bu öneriyi 1981’de 2547 sayılı kanun ile hayata geçirilebildi. Bu tarihte Anadolu Üniversitesi bünyesinde üniversite düzeyinde ilk Açık Öğretim Fakültesi kuruldu.
Kaç Üniversitede Uzaktan Eğitim Sistemi Var?
Ülkemizde 2020 yılı itibariyle 130’u devlet ve 77’si özel olmak üzere toplam 207 üniversite bulunuyor. Bu üniversitelerimizde on binlerce program ve yüz binlerce ders içeriği mevcut. Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) bunların hepsinin bir anda uzaktan eğitimin sistemine dahil edilemeyeceğini açıkladı.
Uzaktan eğitime uygun içerik, bu içerikleri kullanacak öğretim elemanı ve öğrenciye gerekli eğitimin verilmesi gerekiyor. Sistem iki üç haftada oturacak gibi değil. YÖK, 2018 yılında 16 üniversite ile dijital dönüşüm projesi başlattı. Bu kapsamda 6 bine yakın öğretim elemanına bu konuda eğitim verildi. Ayrıca bu kapsamda 50 bin öğrenciye dijital okur yazarlık dersi verildi. Şuan ülkemizde 120 üniversite de Uzaktan Eğitim ve Uygulama Merkezi (UZEM) bulunuyor.
120 üniversiteden 98’inde uzaktan eğitim sistemi programı aktif olarak hizmet veriyor. Uzaktan eğitimprogramı dâhilindeki 3 üniversitede de Açık Öğretim Fakültesi mevcut. Bu üniversiteler; Anadolu Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi. Uzaktan eğitimini programı aktif olarak sürdüren 98 üniversitenin;
- 44’ünde Uzaktan Yüksek Lisans Programı,
- 4’ünde Uzaktan Lisans Programı,
- 20’sinde Uzaktan Lisans Tamamlama Programı,
- 25’inde Uzaktan Önlisans Programı,
- 24’ünde Uzaktan Sertifika Eğitim Programı mevcuttur.
Uzaktan eğitim sistemi önemli bir yer teşkil ediyor
Ülkemizde 11 bakanlık ve bakanlığa bağlı kurumlarda tespit edebilen uzaktan eğitimin programları mevcut. Bunlar; kişisel gelişim programları, rütbe terfi programları, meslek içi eğitim programları ve sertifikalı eğitim programlarının ağırlıklı olarak verildiği eğitimleri içeriyor. Uzaktan eğitimle, bağımsız öğrenme, anlık bilgiye ulaşma, düşük maliyet ve esnek zaman gibi birçok avantajın bir araya geldiğini beliren Yağmurkaya, “Uzaktan eğitimin etkin bir eğitim yöntemi haline geldi.” Dedi.
Jandarma teşkilatında da gerek personel artışı gerekse anlık bilgi dağıtım ihtiyacı göz önünde bulundurulduğunda uzaktan eğitimin önemi her geçen gün arttığını kaydeden Yağmurkaya, “Teşkilat içerisinde uzaktan yabancı dil eğitimi ve daha birçok alanda kullanılan uzaktan eğitimle, zamanda ve iş yükünde oldukça tasarruf sağlayarak iş yükünü hafifletiyor.
Bireylere kendi kendilerine, kendi hızında ve zaman sınırlaması olmadan öğrenim sağlama imkânı olan bu sistem, eğitim kapsamında önemli bir yer teşkil ediyor. Bu açıdan bakıldığında, bireylerin sürekli, kendi kendilerine ve yaşam boyu öğrenmelerine katkı sağlayan uzaktan eğitimin, doğru ve etkin bir biçimde yapılandırılması, planlanması ve uygulanması önem taşıyor.” Açıklamasında bulundu.
İlk yorum yapan siz olun