Yapay zeka teknolojisi hayatımızın her alanına dokunuyor. Bu teknoloji artık geleceğin değil günümüzün teknolojisi haline geldi. Sağlıktan eğitime, savunmadan tarıma, adli bilişimden müziğe Yapay Zeka Uygulamaları.
Yapay Zekâ, insanların zeki ve başarılı davranışlarının ve yeteneklerinin yazılım ve donanımlar kullanılarak otomatik olarak yapılması anlamına geliyor. Akıllı makinelerin belirli görevleri yerine getirebilmesi için, insan zekâsına sahip olması, insan gibi düşünmesi ve davranması. TÜBİTAK Bilişim Teknolojileri Enstitüsü (BİLGEM/BTE) Başuzman Araştırmacı Bilal Kılıç Yapay Zeka Uygulamaları ile ilgili bir makale kaleme aldı. Kılıç makalesinde yapay Zekâ uygulama alanlarından genel olarak söz ederek, bu alanda faaliyet gösteren ve öne çıkan firmaların uygulamalarını anlattı.
Yapay Zeka Uygulamaları Hangi Alanlarda Kullanılıyor?
Yapay zeka teknolojisinde makinelerin, bilgisayarların ve robotların zekâ seviyesi giderek yükseliyor. Makineler, bilgisayarlar ve robotlar büyük miktarda veri işleyerek ve verilerdeki kalıpları tanıyarak, belirli görevleri gerçekleştirme yeteneğine sahip olmakta, kendi deneyimlerinden öğrenmekte, yeni girdilere uyum sağlamakta ve insan benzeri işler yapıyor. Yapay zeka uygulamalarının yoğunlukla kullanıldığı sektörleri şu şekilde sıralayabiliriz;
- Sağlık
- Eğitim
- Savunma ve İstihbarat
- Tarım
- Finans ve Bankacılık
- Pazarlama
- Oyun
- Konuşma Tanıma ve Doğal Dil İşleme
- Sürücüsüz Araçlar
- Uzay Araştırmaları
- Adli Bilişim
- Sosyal Medya
- Sohbet Robotları (Sanal Asistanlar)
- Müzik
Sağlık Sektöründe Yapay Zeka Uygulamaları
Yapay Zekâ teknolojisi kullanarak, hasta verilerinin analiz edilmesi, veri modellerinin belirlenmesi ve doktorlar için istatistiksel çözümlemeli raporların hazırlanabiliyor. Bu sayede doktorların daha bilinçli, daha hızlı ve daha doğru bir şekilde karar almalarına yardımcı olunuyor. Ayrıca zamandan da tasarruf ediliyor. Hayatımızı kurtarmak söz konusu olduğunda, giderek artan sayıda sağlık kuruluşu Yapay Zekâ’ya güveniyor. Bir hastanın hayati seviyesi riske girdiğinde, doktorları otomatik olarak uyaran birçok cihaz geliştirildi. Sağlık hizmetlerinde Yapay Zekâ’nın hastalara nasıl yardımcı olduğuna dair pek çok uygulama geliştirildi.
IBM firması tarafından geliştirilen Watson Health Yazılımı: Yazılım hastanın verilerini alıyor. Dünyada o hastalıkla ilgili tüm literatürü tarıyor. Hastalığın tanısına yardımcı olacak şekilde bir rapor hazırlayıp doktora sunuyor. Bu rapor doktorun hem hızlı, hem de isabetli teşhiste bulunmasına yardımcı oluyor.
Cambio Health Care tarafından hazırlanan Cosmic adı verilen klinik karar destek sistemi: Bu sistem, kalp krizi geçirme riski olan bir hasta olduğunda doktora erken uyarı vermekte, böylece hastanın hastaneye yetiştirilmesini müteakip hastaya hızlı ve doğru müdahale yapılmakta ve hastanın felç olması da önlenmekte.
Coala life şirketi elde taşınabilen EKG ölçümü cihazı ve sistemi tasarladı: Kalp hastalıklarını önceden teşhis edebilen dijital küçük bir cihaz geliştirildi.
Aifloo Yapay zeka tabanlı sağlık sistemi: Gerek bakım evlerinde, gerekse evde bakımda sağlık hizmetlerinin kullanılıyor. Bu sistemde akıllı bileklik ile bireyin sağlık verileri toplanmakta, bireyin bütün rutin hareketleri izlenmekte ve kayıt altına alınmaktadır.
Eğitimde Yapay Zeka Uygulamaları Ne Gibi Faydalar Sağlıyor?
Yapay Zekâ’yı eğitim alanında kullanarak büyük kazanımlar elde etmek pekâlâ mümkün. Bu faydaları şu şekilde sıralayabiliriz;
- Bu teknolojiden faydalanarak, öğrencilere özgü bireyselleştirilmiş eğitim içerikleri ve eğitim yöntemleri oluşturulabiliyor.
- Bu teknoloji kullanılarak her bir öğrenci için en uygun öğrenme hızını belirleniyor.
- Sistem sayesinde yavaş öğrenen öğrenciler geride bırakılmadığı gibi hızlı öğrenen öğrenciler de boş bırakılmadan meşgul ediliyor.
- Bu teknoloji kullanılarak öğrencilere konuları daha basit, daha kolay ve daha anlaşılır bir şekilde sunuluyor.
- Öğrenciler kendi performansları ile ilgili doğru bilgiyi alabilir. Konunun özünü kavrayana kadar o konuda eğitime devam etmeleri sağlanır.
- Eğitimciler, daha fazla veriye sahip olur. Öğrencilerin zayıf olduğu alanları ve öğrenme güçlüklerinin nerelerde yoğunlaştığını daha iyi belirler.
- Eğitim, zamandan ve mekândan bağımsız olarak her zaman ve her yerde verilebilir. Böylece eğitimde fırsat eşitliği de sağlanmış olur.
Yapay Zekâ müşteri taleplerine cevap veriyor
Yapay zeka teknolojisinin sıkça kullanıldığı diğer alanları ve örnek uygulamaları şu şekilde sıralayabiliriz;
Savunma ve İstihbarat; İnsansız gözetleme araçlarının verileri toplaması ve bu verilerin analiz edilebiliyor. İstihbarat analizi, Eğitim simülasyonu, Savaş simülasyonu, Lojistik planlaması, Anahtar kelimelerden faydalanarak sesli ve yazılı haberleşmenin izlenmesi, Otonom hareket kabiliyetine sahip robot askerler. Ülkemizde de Savunma Sanayii Başkanlığı aralarında yapay zeka teknolojilerinin bulunduğu 17 Ar-Ge projesi yürütüyor.
Tarım: Yapay Zekâ ve Blokzincir teknolojilerini kullanarak, çiftçilerin iş gücü, su, elektrik, ilaç vb. tüm kaynakları daha az ve verimli kullanarak daha çok ürün elde etmeleri. Toprağa yerleştirilen sensörlerle toprağın nem seviyesi ölçülmekte, toprağın suya ihtiyaç duyup duymadığı belirlenmekte ve suyun ihtiyaç olan zamanda ve gerekli miktarda kullanılmasına olanak sağlamaktadır.
Pazarlama: İnternet televizyon ağ şirketi olan Netflix, yayınladığı çevrim içi film ve dizilerde Yapay Zekâ teknolojisini kullanıyor. Disney Plus, Amazon, Hulu, Warner Media, Comcast/Universal ve Apple Plus firmaları da benzer işleri yapıyor.
Finans ve Bankacılık: Nomura adında bir finansal kuruluş, Yapay Zekâ teknolojisini kullanarak tecrübeli hisse senedi yatırımcılarının davranışlarını analiz eden ve öğrenen bir Yapay Zekâ yazılımı geliştirdi.
Yapay Zeka Beste Yapabilir mi?
Oyun: DeepMind firmasının geliştirdiği Yapay Zekâ tabanlı AlphaGo yazılımı, Go adlı bir oyunu insana benzer bir şekilde oynayarak, dünyada bu oyunu en iyi oynayan oyuncuyu yenmeyi başarmıştır.
Konuşma Tanıma ve Doğal Dil İşleme: Yapay Zekâ yazılımları sayesinde pek çok farklı dil, lehçe, aksan ve sesteki farklı vurgular, tonlamalar, arka fondaki gürültü gibi değişkenlerin hepsini, tüm bu kapsam genişliğine, karmaşıklığa ve zorluğa rağmen anlamak mümkündür.
Sürücüsüz Araçlar: Waymo firması ve Tesla firması, Yapay Zekâ teknolojisinden faydalanarak sürücüsüz araç geliştiriyor. Gelecekte hem hususi araçların, hem de ticari araçların bu teknolojiden faydalanarak trafikte sürücüsüz olarak güvenli bir şekilde seyir etmesi mümkün olacak.
Uzay Araştırmaları: NASA Mars gezegenine Mars 2020 adlı araştırma aracı gönderdi. Bu araç AEGIS adı verilen Yapay Zekâ yazılımı tarafından veri toplamak amacıyla otomatik olarak yönetilecek.
Adli Bilişim: Yapay Zekâ suç araştırmasında sıkça kullanılır. Adli personel tarafından portre, yüz yapısı, saç ve mevcut diğer özelliklerden faydalanılarak elde edilen fotoğraf, suçlular veri tabanı içinde bulunan tüm fotoğraflarla karşılaştırılır ve herhangi bir suçlunun yüzüyle tam olarak eşleşmeyi sağlar.
Sosyal Medya: Kullanıcılar sosyal medya platformlarında farkında olarak veya olmayarak kendisini tanımlayan çok fazla bilgiyi üretmektedir. Firmalar Facebook ve Twitter gibi firmalar elde ettikleri bu bilgileri işleyerek kazanç elde ediyor.
Sohbet Robotları (Sanal Asistanlar): Amazon firmasının geliştirdiği Echo adlı cihaz üzerinde çalışan Alexa adı verilen sanal asistan ile evdeki elektronik cihazları yönetebiliriz. Apple firmasının işletim sistemi üzerinde çalışan Siri adlı akıllı asistan ile Microsoft firmasının işletim sistemi üzerinde çalışan Cortana adlı akıllı asistan mevcuttur.
Müzik: Bir akıllı makine beste yapabilir mi, roman yazabilir mi tarzı sorulara hemen hayır cevabını vermeyin. Evet mümkündür bir makine beste de yapabilir roman da, film senaryosu da yazabilir. OpenAI firmasının geliştirdiği MuseNet isimli bir Yapay Zekâ yazılımı, 10 farklı enstrüman ile 15 farklı tarzda, 4 dakikalık besteler yapabilmektedir.
İlk yorum yapan siz olun